ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΟΡΟΥΜ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ
Θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος προς συζήτηση
-
Archive of "ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ" Category
Σκέψεις της Ελένης Σεμερτζίδου, αφιερωμένες στην Άννα Μανιάνι
Πόσο εύθραυστη είναι η τέχνη, πολλές φορές, στον αγώνα της να περπατήσει πάνω στα μονοπάτια που χάραξε η ζωή! Στήνεις την κάμερα, νοηματοδοτείς στην αντίστροφη μέτρηση και αργότερα στο μοντάζ, «εικόνες» που η μεγαλύτερη τραγικότητά τους είναι η απώλεια αντοχής τους στον χρόνο: Ξεφτίζουν, αποδομούνται, χάνονται. Έτσι, θα χανόταν και η δική μου η ταινία, βασισμένη σ’ ένα έργο, σ’ ένα σενάριο που το είχα γράψει για να μείνει στον χρόνο, αλλά θα «έσβηνε» αργά η γρήγορα … Όλα, μια μέρα, σβήνουν, έτσι όπως σβήνουν τ’ αστέρια και τα ηλιακά συστήματα, οι γαλαξίες και οι μουσικές στον αιθέρα. Η μουσικότητα της δικής της ψυχής θα έσβηνε, θα χανόταν στο κάδρο μιας εικόνας, ενός πλάνου, μιας σεκάνς. Ήταν άδικο για εκείνη. Ήταν πολύ άδικο και για μένα, ως δημιουργό. Είναι άδικος ο χρόνος της τέχνης, γιατί δεν αφήνει το άπειρο να διεισδύσει, παρά μόνο το τραγικό που εκπνέει μέσα στη φαινομενικότητα των πάντων. Η «δικαιοσύνη» απονέμεται, πάντα, μονάχα με την Ποίηση, την ανώτερη όλων των τεχνών.
Αναρωτιόμουν, λοιπόν, πόσο «ποιητικά» θα έπρεπε να χειριστώ την κάμερα, ως σκηνοθέτιδα, για να μην την αδικήσω. Με ποιον τρόπο η εσωστρέφειά μου θα αποκτούσε τα χρώματα του διάπειρου για να μην εκπνεύσει αλλά να διατηρηθεί η «στιγμή» εις το διηνεκές. Ποια από όλες, όμως, τις στιγμές που «έζησα» μαζί της, στο σύντομο χρόνο ενός έργου, θα διατηρούνταν εις το διηνεκές; Έβλεπα και ξανάβλεπα τη ζωή της μέσα από εικόνες, αλλά κι αυτές έκλειναν, ήδη, την «απώλεια», το ξεφτισμένο μέσα τους. Με έθλιβαν, όπως ένα γλυκανάλατο μελόδραμα. Η «Mamma Roma» που υποδύθηκε, η αιώνια πόλη, η πόρνη και η αριστοκράτισσα μαζί, δεν είναι η εικόνα μιας γυναίκας. Είναι η ψυχή μιας γυναίκας! Και η ψυχή είναι πιο πάνω από όλα τα «σύνεργα» της τέχνης για να τη «δικαιώσω» …
Ο δήμαρχος του Φουρόρε, στο μικρό ψαροχώρι, με θέλει «κόρη» της. Η «Mamma Roma» έχει μια κόρη. Έδωσα μια υπόσχεση στη «Μαμά»: Να επιστρέψω στη Ρώμη, ρίχνοντας ένα νόμισμα. Το ρίχνω πάνω από τον ώμο μου, την ώρα που στέκομαι στον βράχο, και ακούω τον ήχο του, καθώς το πέρασμα από τον άνεμο συναντά τα σκούρα νερά της θάλασσας κάτω στον γκρεμό. Απ’ τον αέρα στο νερό κι απ’ το νερό στον αέρα. Αυτή είναι η βαθιά μου υπόσχεση, να δώσω σε μια ελεύθερη κι ατίθαση ψυχή τη δυνατότητα να «ξαποστάσει» λιγάκι στον εναγκαλισμό της με το υγρό και το αέρινο στοιχείο της ζωής …
Το Φουρόρε μ’ έχει μαγεύσει τελικά. Αυτό καταλαβαίνω. Στον οργισμένο άνεμο και τη βροχή που ρυτιδώνει σαν μαστίγωμα τη μανιασμένη θάλασσα νιώθω πως η ψυχή εκείνης, σαν γλαροπούλι, θα γυρίζει πετώντας πάνω απ’ τη βίλλα που στέκει στο βράχο, με τα κλειστά παντζούρια και τις σφαλισμένες πόρτες να κρατάνε, πάντα, το φθαρτό μακριά από το άφθαρτο, εις το διηνεκές. Και εις το άπειρον …
Ciao Anna
Ciao Mamma
[Για το wif:
«Αφιερωμένο στην Άννα Μανιάνι,
Ιταλίδα ηθοποιό, 7 Μαρτίου 1908 – 26 Σεπτεμβρίου 1973]
ΞΕΧΑΣΤΗΚΑΝ…
ΞΕΧΑΣΤΗΚΑΝ…
Ξεχάστηκαν οι Ποιητές
στις μαύρες συνειδήσεις
ο χρόνος πήρε μακριάτα λόγια τους που ήταν σοφά
δίχως τις εξηγήσεις.Ξεχάστηκε απρόσμενα
πρώτος ο Γιάννης Ρίτσος
και ξεχασμένος βρίσκεται
ο Γιώργος Σαραντάρης.
Ξεχάστηκε η της αρχοντιάς
Μαρία Πολυδούρη
και μες στους μαύρους τους καιρούς
ο Νίκος Καββαδίας
Ξεχάστηκε αργά κι αυτός
ο Μ. Αναγνωστάκης
Ξεχάστηκε το πέρασμα
του Κώστα Καρυωτάκη
Ξεχάστηκαν οι Ποιητές…
δεν ντρέπεστε λιγάκι;;ΣΟΛΕΓΓΑ
Κίνηση Πρόταση: Έχουμε χρέος να αντισταθούμε στα φαινόμενα της βίας
Σαφή θέση στα φαινόμενα βίας που παρουσιάζονται τόσο στο τοπικό, όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο, λαμβάνει η Κίνηση Πρόταση και το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας. Σε ανακοίνωσή της, τονίζει ότι η κοινωνία θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί και να βρεθεί απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα.
Επίσης σχολιάζει και την αναφορά του διευθυντή Δημοτικού Σχολείου της Πάτρας για τη Χρυσή Αυγή, την οποία αποκάλυψε το thebest.gr.
H ανακοίνωση έχει ως εξής:
«Η κοινωνική κρίση μπορεί να είναι μια ευκαιρία εξέλιξης της κοινωνίας, αλλά πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος επικράτησης ακραίων διαλυτικών λαϊκίστικων συμπεριφορών. Παρά το ότι η επικρατούσα άποψη σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο είναι ότι η κρίση είναι οικονομική, η πραγματικότητα είναι, ότι η οικονομική κρίση είναι η κορυφή ενός παγόβουνου, της κοινωνικής κρίσης, που δημιουργήθηκε στην ελληνική κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες. Όσο δεν αντιμετωπίζουμε την συνολική κρίση τόσο τα προβλήματα θα διογκώνονται.
Τον τελευταίο καιρό αρχίζει να γίνεται εμφανής μία νέα πραγματικότητα, που χρησιμοποιεί τα προβλήματα, βολεύεται από την γενική και κυρίως από την οικονομική κρίση και προσπαθεί να προκαλέσει τέλεια διάλυση του εναπομείναντος κοινωνικού ιστού, με απώτερο σκοπό να προβάλλει αυταρχικές, βίαιες και ακραίες μορφές κοινωνικής συμπεριφοράς, ώστε από την λεκτική βία που κυριαρχούσε στην κοινωνία να φθάσουμε στην εξωλεκτική βία και στην άμεση σύγκρουση των κοινωνικών ομάδων.
Τα πρόσφατα επεισόδια με την άσκηση βίας σε ομάδες μεταναστών, οι ξυλοδαρμοί, οι δολοφονικές επιθέσεις σε μειονότητες φαίνεται να αποτελούν μία εισαγωγή τρομοκρατίας και εκφοβισμού γενικά της κοινωνίας.
Ο χουλιγκανισμός όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε στα γήπεδα αλλά αρχίζει να εξελίσσεται σε κοινωνικό χουλιγκανισμό.
Λαϊκίζουν επί υπαρκτών προβλημάτων, διαμορφώνουν νοοτροπία ελεγχόμενης αγέλης τόσο σε αισθητικό αλλά κυρίως ουσιαστικό επίπεδο, με τελικό στόχο να συμπαρασύρουν μερίδα της κοινωνίας ώστε να είναι ανεκτοί και να φοβίσουν και να παθητικοποιήσουν όσους δεν συμφωνούν με τέτοιες συμπεριφορές.
Ιστορικά τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς το σενάριο έχει επαναληφθεί πολλές φορές με τραγικές συνέπειες. Στην προπολεμική Γερμανία και κατά την διάρκεια του ναζισμού οι μειονότητες τσιγγάνων, μεταναστών, ομοφυλοφίλων, ψυχικά ασθενών κ.λ.π. υπέστησαν τα πάνδεινα.
Γίνεται προσπάθεια επανάληψης του παραμυθιού. Δημιουργείται ένας αποδιοπομπαίος τράγος για να παραμυθιαστεί ο λαός π.χ. για όλα φταίνε οι μετανάστες, αλλά μετά τους μετανάστες θα έλθει η σειρά των αριστερών, των διανοουμένων, των διαφωνούντων αλλά και κάθε φιλελεύθερου πολίτη που έχει διαφορετική άποψη.
Βέβαια οι πολιτικές των κομμάτων της εξουσίας με τον τρόπο που αντιμετώπισαν προβλήματα όπως αυτό των μεταναστών τους βοήθησε πολύ σε αυτό και συνεχίζει να τους βοηθά.
Όλοι εμείς οι κοινωνικοί φορείς και πολίτες που δουλεύουμε για την συνοχή της κοινωνίας, για την ενεργοποίηση των πολιτών , την συνεργατικότητα και γενικά την βελτίωση του τρόπου ζωής μας, δεν πρέπει να μείνουμε παθητικοί σε αυτό τον κίνδυνο.
Έχουμε χρέος να ενισχύσουμε τους πολίτες να αντισταθούν ΤΩΡΑ που είναι η αρχή σε αυτή την κατάσταση. Να μην υποτιμήσουμε τους κινδύνους. Το πρόβλημα μας αγγίζει όλους και δεν πρέπει να αδιαφορήσουμε. Η φιλοσοφία της πρόληψης μας έχει διδάξει ότι στα αναδυόμενα κοινωνικά προβλήματα πρέπει να παρεμβαίνουμε προληπτικά αλλιώς γιγαντώνονται με ανυπολόγιστες κοινωνικές καταστροφές. Πρέπει ενεργά να παρεμβαίνουμε, να εκφράζουμε τις θέσεις μας και να προσπαθούμε τα υπαρκτά προβλήματα να λύνονται ορθολογικά και όχι να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και άκρατου λαϊκισμού.
Τα τελευταία επεισόδια που είδαν το φως της δημοσιότητας, (αστυνομικός να συμμετέχει σε ομάδα καταστροφής και κυρίως διευθυντής σχολείου, έστω και για αστείο να επικαλείται την συνδρομή τέτοιας ομάδας για να λύσει προβλήματα του σχολείου, ειδικά σε εκδήλωση αγιασμού, μπροστά σε όλους τους μαθητές και γονείς), είναι τραγικά μέχρι ανατριχιαστικά.
Αν στο χώρο του σχολείου, ένα χώρο διαπαιδαγώγησης και κοινωνικοποίησης των μικρών παιδιών καλλιεργούνται τέτοιες αντιλήψεις, τότε η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή.
Γεγονότα σαν και αυτά πρέπει να κινητοποιήσουν εκπαιδευτικούς, γονείς και τοπικούς φορείς να συμμετέχουν πιο ενεργά στην ζωή του σχολείου, να υπερασπίζονται τον ρόλο του σχολείου και να αντιδρούν σε όσους τολμούν να βεβηλώνουν τέτοιους χώρους.
Ο ρόλος μας είναι να ανασυγκροτήσουμε την κοινωνία μέσα από την συμμετοχή μας με το προσωπικό μας παράδειγμα. Να μην επιτρέψουμε να την διαλύσουν οι αυτόκλητοι σωτήρες, που στην πράξη λειτουργούν ως αδίστακτοι θύτες .
Υ.Γ
Οι καιροί ου μαινετοί.
Φράση του Θουκυδίδη που επαναλαμβάνεται κυρίως από τους πολιτικούς μας για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους.
Για τους ενεργούς πολίτες όμως έχει ουσιαστική πρακτική αξία καθώς με την συμπεριφορά τους αποδεικνύουν ότι έχουν αντιληφθεί ότι οι καιροί δεν περιμένουν Πρέπει να αντιδράσουμε και να δράσουμε.”
Ο Ερώμενος, το νέο θεατρικό εργο της Ελένης Σεμερτζίδου
κάντε “κλίκ”στον παρακάτω σύνδεσμο για να διαβάσετε το έργο
“Ο Ερώμενος”
Θεατρικό έργο “Τα λέμε Αύριο” της ΕΛΕΝΗΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΟΥ
Ελάτε να δείτε τι ετοιμάσαμε για σας !!!Ως ερασιτέχνες καινούργιοι ηθοποιοί έχουμε τσακιστεί εδώ και μήνες κάνοντας πρόβες προσπαθώντας να μάθουμε τους ρόλους μας με την ελπίδα ότι θα κερδίσουμε …ένα χαμόγελο σας; ένα χειροκροτηματάκι; ένα καλό σχόλιο;
Μια παραδοσιακή οικογένεια καθημερινή και απλή όπως η δική σας! Όπως όλες οι οικογένειες! Με τις ωραίες και τις άσχημες στιγμές της … με τις ανατροπές και τα καβγαδάκια της …
Ο κύριος Ραζής γνωστός και φημισμένος ψυχαναλυτής, ψύχραιμος και φυσικά στην κοσμάρα του! Η κυρία Ραζή εργαζόμενη μητέρα και αφέντρα στο σπιτικό της! Μητέρα των τριών μαντράχαλων …(όπως λέει η ίδια ) Στέφανος, Πέτρος, Θάνος. Τρία αγόρια δεν μεγαλώνουν εύκολα ….όπως όλα τα αγόρια του κόσμου απαιτητικά!
Η δημαρχίνα μας, η κοινωνική λειτουργός μας, ο αστυνομικός μας! Όλοι καθώς πρέπει άνθρωποι… Και δεν μας έφταναν όλα αυτά έχουμε και τους Ντερετζέδες που μας κουβαληθήκαν και δεν ξέρουμε τι να τους κάνουμε … Έχουμε και την έρμη την Σουλτάνα που τρέχει πάνω κάτω να ισιώσει τα στραβά και να διορθώσει τα αδιόρθωτα φιλοσοφώντας…
Τα υπόλοιπα από κοντά!Μην περιμένετε κάποιο θαύμα…ένα εργάκι παίζουμε για να ευθυμήσετε!
Μην τρομάζετε! Μπα σε καλό σας!http://www.etp.gr/etp/media/theatriko-ergo-ta-leme-aurio.pdf
Τ.Ε.Ι ΣΕΡΡΩΝ «ΠειραμαΤ.Ε.Ι.κή σκηνή Σερρών» «Η μαμά μας…το θηλυκό» της ΕΛΕΝΗΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΟΥ
Κυριακή 10 Ιουνίου 2012
Ώρα : 9.00΄ μ.μ.
Μάνα… μητέρα… μαμά… όπως και να την αποκαλέσουμε είναι μία κινητήρια δύναμη που άλλοτε καταξιώνεται και άλλοτε περιφρονείτε. Μέσα από τον θεσμό που λέγεται “οικογένεια” προσπαθεί ακούραστα να κρατήσει τις ισορροπίες της μάνας, της συζύγου αλλά και της γυναίκας. Στην ακατάπαυστη μάχη της για το καλό των παιδιών της και την ομαλή σχέση της με τον σύζυγο, προσπαθεί δειλά-δειλά να μη χάσει αυτό που την ολοκληρώνει σαν γυναίκα, αυτό που δίκαια της ανήκει… τη θηλυκότητά της.
Σκηνοθεσία: Αστέρης Πολυχρονίδης
Παίζουν οι :
Μαμά: Αναστασία Δαφερέρα
Μπαμπάς: Σίμος Κωστάκογλου
Θάλεια: Ασημένια Τολίδου
Αλεξάνδρα: Δάφνη Μανουσογιάννη
Μάριος: Δημήτρης Ασνάης
Βοηθοί: Νεκταρία Κλαβάνη, Αλεξάνδρα Ξενάκη, Άρτεμη Ματιάκη
Υπεύθυνος Καθηγητής Τ.Ε.Ι.: Σταύρος Παπαϊωάννου
Ευχαριστούμε θερμά την Διεύθυνση των Τ.Ε.Ι. Σερρών για την οικονομική και ηθική στήριξη της θεατρικής μας ομάδας.
http://www.etp.gr/etp/theatriko-ergo-i-mama-mas-to-thiliko.pdf
Ποιητική συλλογή – Της μοναξιάς η ρίμα…
Ποίηση της Ελένης Σεμερτζίδου
Δημοσιεύθηκε 18 Νοε 2011
«Η Ελένη της καρδιάς μας», μας βάζει και πάλι σε σκέψεις, μας προκαλεί να ταξιδέψουμε και να αναρωτηθούμε… υπάρχει εξήγηση για καθετί που ζούμε; Πού οδηγούμαστε; Λέξεις όπως χρέος, κρίση, αλήθεια.. τις βιώνουμε στην σημερινή πραγματικότητα, και λέξεις όπως μοναξιά, αναμνήσεις, φυγή αναγκαζόμαστε μέσα από αυτή την πραγματικότητα να τις ζήσουμε… όλα είναι ένας κύκλος.. με κάθε κακό και ένα καλό, με κάθε λύπη και μια χαρά…
Και εγώ με τη σειρά μου, λοιπόν, σας προκαλώ να την διαβάσετε..
Μια Ποιητική συλλογή που κάθε της ποίημα θα μπορούσε να αποτελέσει μια έμπνευση, μια ιδέα για ένα καινούργιο συγγραφικό δημιούργημα…. Και όχι μόνο!
«Ας γίνει η οργή μας δημιουργία».. μέσα σε αυτή μπορούμε έστω να βρούμε προσωρινή λύτρωση…
Ευαγγελία Κύρτσιου
Σύμβολα και ποίηση ΤΟΥ ΝΑΝΟΥ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗ
Ότι τα πάντα μπορεί να γίνουν συμβολικά το γνωρίζουμε απ’ τα παραληρήματα των ψυχωτικών, των μυστικιστών, των οραματιστών και κάθε λογής ατόμων ή ακόμη και ομάδων που υφίστανται την επήρεια είτε κάποιου φαρμάκου, είτε από εσωτερική αιτία, είτε από παράκρουση στα λεγόμενα θρησκευτικά φαινόμενα. Όμως και μια νηφάλια φιλοσοφία που συνδέει τα πάντα μεταξύ τους, όπως ο ερμητισμός και η αλχημεία, και διάφορες ποιητικές θεωρίες και κινήματα, καθώς και η πρακτική και θεωρία της ψυχανάλυσης μπορεί να ερμηνεύσει σύμβολα παντού. Αλλά τι σημαίνει σύμβολο;Μια απλή διατύπωση είναι ότι σημαίνει και κάτι άλλο από το ό,τι είναι κυριολεκτικά. Ας πούμε ένα χρώμα. Ένα αντικείμενο, ένα σχήμα του, ένα παπούτσι, μια λάμπα, ένα ψαλίδι, μπορεί να σημαίνουν κάτι καλό ή κακό, ή οτιδήποτε άλλο. Αυτή η μεταφορική δυνατότητα των πάντων να σημαίνουν κάτι άλλο είναι μέρος της γλωσσικής λειτουργίας. Και μάλιστα πολλοί λένε ότι είναι η πρωταρχική της λειτουργία. Ο σαμάνος που κάνει το φίδι ελίσσεται όπως το φίδι γίνεται φίδι. Οι συστροφές του γίνονται ελιγμοί πολέμου, πονηρού ανθρώπου που αποφεύγει κάτι. Μάταια οι φιλόσοφοι προσπάθησαν να τοποθετήσουν την αλήθεια πάνω στο ελισσόμενο αυτό φίδι που είναι η γλώσσα. Τότε στράφηκαν στους αριθμούς, στα σχήματα, όπως οι λεγόμενοι αγγλοσάξονες φιλόσοφοι της γλώσσας, μέχρι τον Ώστιν της Οξφόρδης που θεώρησε ότι δεν φτάνουν οι δηλωτικές φράσεις να διατυπώσουν μια αλήθεια, αλλά πρέπει και να εκτελούνται.Από τον καιρό εκείνο φτάνουμε στις υπερμοντέρνες θεωρίες της γλώσσας, όπως του Ντεριντά, όπου τα νοήματα γλιστράνε πάνω στα σημαίνοντα χωρίς να μπορούν να εντοπιστούν οριστικά πουθενά, πράγμα που τρομοκράτησε τους πανεπιστημιακούς, που κραύγασαν ο Ντεριντά καταργεί τις αξίες. Είναι ο νέος σοφιστής. Ότι η γλώσσα είναι μεταφορική και σημαίνει μόνο με αντιθέσεις μέσα στο σύστημα έχει διατυπωθεί από τον Ντε Σωσσύρ, απ’ όπου προέρχονται όλες οι νέες θεωρίες, απ’ τον φορμαλισμό των Ρώσων έως τον στρουκτουραλισμό και την αποδόμηση των Γάλλων, Λέβι-Στρως, Λακάν, Μπαρτ, Φουκώ και άλλων, όπου η γλώσσα έχει τα πρωτεία, μέχρι το Νέο γαλλικό Μυθιστόρημα, την τάση του Παραλόγου, τη Γλωσσοκεντρική σχολή στην ποίηση, που διαδέχθηκαν τις ιστορικές πρωτοπορίες, Φουτουρισμό, Νταντά, Υπερεαλισμό, Λεττρισμό, τους Ηλεκτρικούς Γάλλους, και τη συνέχεια που ονομάζεται κειμενική γραφή, όπου η απλή γλώσσα τής συνειρμικά διακοπτόμενης γραφής ρέει ανάμεσα στην ποιητική γραφή και την πεζογραφία.Μέσα σ’ αυτή την εναλλαγή των θεωριών και των πρακτικών εφαρμογών, ως ποιο σημείο λειτούργησε ακόμη το σύμβολο; Μοιάζει παρωχημένο στο ράφι της ιστορίας, ή γλίστρησε μέσα στις νέες διατυπώσεις; Το δεύτερο είναι το πιθανότερο, όταν ο Λακάν ονομάζει την αλυσίδα των σημαινόντων συμβολική. Όπως στο διάσημο παράδειγμα των επιγραφών… στα αποχωρητήρια, Άντρες/Γυναίκες, Κύριοι/Κυρίες, Hommes/Femmes, που δεν σημαίνουν κυριολεκτικά άντρες ή γυναίκες, αλλά μεταφορικά τα φύλα στη χρήση της τουαλέτας. Η σημειολογία έκτοτε έχει γίνει ξεχωριστή επιστήμη. Η συμβολική λειτουργία της γλώσσας επανέρχεται δριμύτερη.Όμως στην ποίηση ποτέ δεν εγκαταλείφθηκε η συμβολικότητα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη χρήση του τοπίου, που στη δική μας ποίηση πρώτος ανέδειξε ο Γ. Σεφέρης στην ενότητα ποιημάτων που τιτλοφορείται “Μυθιστόρημα”. Ο τίτλος αφορά το αφηγηματικό ύφος χρονικού ή ημερολογίου του ποιήματος σαν σύνολο. Όμως, διακεκομμένο σε μικρές ενότητες που έχουν μια αυτονομία και αναδεικνύουν ένα ή περισσότερα σύμβολα. Το πεζολογικό ύφος συνταιριάζεται με τον μοντερνισμό. Η ακρίβεια των εικόνων επίσης δημιουργεί την ψευδαίσθηση μιας προοπτικής ενός οπτικού χώρου που, παρόλο που η περιγραφή είναι μια σειρά πιστών απεικονίσεων, δεν είναι κυριολεκτική, αλλά μεταφορική και μάλιστα συχνά ονειρική. Αυτό επιτυγχάνεται με την υπονοηματικότητα του κειμένου, που παίζει ανάμεσα στις αρχαίες αναφορές, με τη συμβολικότητα των στοιχείων που αναδύονται απ’ τη γραφή σαν “επιφάνειες”, αρχαίας ιερότητας, που όμως έχουν χάσει το αρχικό τους νόημα.Ακόμη ένα πηγάδι μέσα σε μια σπηλιά/ άλλοτε μας ήταν εύκολο να αντλήσουμε είδωλα και στολίδια/ για να χαρούν οι φίλοι που μας έμεναν ακόμη πιστοί.Η αναφορά στους άλλοτε ιερούς τόπους, σπηλιές, πηγάδια που είναι θαυματουργά, όπου αντλούνται στολίδια και είδωλα, αναφέρεται σε μια ξεχασμένη ιερότητα και αφορούν μόνο τους φίλους, “οι φίλοι που μας έμεναν ακόμη πιστοί“… οι πλάγιες αναφορές σ’ έναν ξεχασμένο τόπο μαγικής ιδιότητας για τους πιστούς, ένα άδειο πλέον προσκύνημα σε άλλοτε τόπο πλούσιας έμπνευσης και γονιμότητας, όταν η σύγχρονη εξασθενισμένη ευαισθησία αδυνατεί να προσλάβει τι σημαίνουν οι εμπειρίες αυτές.Με μεγάλη επιδεξιότητα ο Σεφέρης αναφέρεται σ’ ένα πλήθος τέτοια αμφίσημα σύμβολα, που αντλεί απ’ το αληθινό τοπίο.“Τρεις βράχοι λίγα καμένα πεύκα κι ένα ρημοκλήσι και παραπάνω/ … ένα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στον ασβέστη/ … το ίδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτά ώς τον ορίζοντα, ώς τον ουρανό που βασιλεύει“.Και ποιος δεν αναγνωρίζει αυτό το κυκλαδικό τοπίο ή και αλλού στα νησιά μας. Η ματιά του Σεφέρη έχει μετατρέψει το τοπίο σ’ έναν κυβιστικό πίνακα που σημαίνει κάτι άλλο μεταφορικά, μια μεταφυσική συμπύκνωση. Αυτό που συνδέει τη γη με τον ουρανό.Οι βράχοι, οι ακρογιαλιές, τα ερημονήσια, οι κάβοι των σκύλων που γαυγίζουν, τα κουπιά, το πέλαγος το ίδιο, όλα μας είναι γνώριμα, και το πλοίο (η Αργώ) περιγράφεται μετωνυμικά με τα επί μέρους, πλώρη, σκαρμοί, τιμόνι, το αυλάκι του νερού, όλα επικαλούνται το μυθικό ταξίδι, που δεν καταλήγει παρά σε μια σειρά από κουπιά, μπηγμένα σήματα των θαμμένων συντρόφων. Απολλώνιος και Όμηρος συμπλέκονται. Η περιγραφή στα ποιήματα διακόπτεται με το ύφος ενός χρονικού όπου κινούνται πρόσωπα χαμένα μέσα στον χρόνο. Και σημαίνει πως ό,τι αρχίζει καλά συχνά δεν αποτελειώνεται. Καθώς και όσα δεν προλάβαμε ν’ απολαύσουμε.“Λυπούμαι γιατί άφησα να περάσει ένα πλατύ ποτάμι μέσα από τα δάχτυλά μου/ χωρίς να πιω ούτε μια στάλα./ Τώρα βυθίζομαι στην πέτρα.”Η συμβολικότητα βαστάει ψηλά ολόκληρο το ποίημα έξω απ’ την αόριστη πεζολογία των μιμητών του. Το μοντερνιστικό ύφος είναι συγκεκριμένο, σε σαφή αντίθεση με την αοριστία του ρωμαντικού παρελθόντος. Αλλά δεν καταργείται το σύμβολο. Μετατρέπεται, σε μια καινούργια τεχνοτροπία. Ο συμβολισμός σήμερα, με τις αναλύσεις του Φρόυντ και των γλωσσολόγων κριτικών έχει αναλυθεί σε ρητορικά σχήματα. Τη συμπύκνωση, την αναλογία, την ταύτιση, την παραστατικότητα, την υπόνοια, τη μεταφορά και την μετωνυμία. Αυτό κάνει ο Σεφέρης σε ολόκληρο το ποίημα. Αλλά το κάνει με μια συγκινητική φόρτιση. Έναν τόνο ελεγείου και ρυθμό ψαλμωδίας, που πλησιάζει στον θρήνο παρ’ όλη την καθαρή διαύγεια της γλώσσας.Σε όλο το μήκος του ποιήματος έχουμε τέτοια σύμβολα, οι μαύρες δάφνες, οι πικροδάφνες, οι πέτρες, οι χαρουπιές, ο αγέρας, οι πευκοβελόνες, (σωροί) μαζεμένοι και άχρηστοι/ θέλουν να χτίσουν έναν πύργο που γκρεμίζει/ μπροστά στην πόρτα του σπιτιού. Το ποίημα τιτλοφορείται ΝΟΤΙΑΣ, κάτι που έχουμε ζήσει όλοι. Η θλίψη, η μοναξιά, ο σκεπασμένος ουρανός, δημιουργούν αυτό το πλάκωμα του καιρού. Μεταμορφώνοντας το τοπίο σε σύμβολο είναι η καινοτομία του Σεφέρη στην ελληνική ποίηση.“Ξέραμε πως ήταν ωραία τα νησιά/ κάπου εδώ τριγύρω που ψηλαφούμε/ λίγο πιο χαμηλά ή λίγο πιο ψηλά/ ένα ελάχιστο διάστημα”…Τα νησιά ως σύμβολα του ανεύρετου, του αναζητούμενου ενώ είναι μπροστά μας και δεν τα βλέπουμε. Και ήταν αλήθεια ίσαμε τον Σεφέρη κανένας ποιητής “δεν τα είδε”, να τα καταγράψει όπως τα ζούσαμε καθημερινά.“Ο τόπος μας είναι κλειστός, όλο βουνά/ που έχουν σκεπή τον χαμηλό ουρανό μέρα και νύχτα/ δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές,/ μονάχα λίγες στέρνες άδειες κι’ αυτές/ που ηχούν και που τις προσκυνάμε/ Ήχος στεκάμενος κούφιος, ίδιος με την μοναξιά μας/…Όσοι έχουν ζήσει στα νησιά με στέρνες και στις κοιλάδες ανάμεσα στα βουνά, που είναι το 90% των ελλήνων, αναγνωρίζουν την μεταφορά για πρώτη φορά. Είναι ο τόπος μας στείρος μεσ’ την εκθαμβωτική ομορφιά του, στεγνός, όλος χώμα και πέτρες. Ο στίχος του Ρεμπώ ως προμετωπίδα προϊδεάζει τον αναγνώστη.Si j’ai du gout ce n’ est gueresQue pour la terre et les pierresΑν έχω γεύση δεν είναι παράΓια το χώμα και τις πέτρες“Ο τόπος μας είναι κλειστός. Τον κλείνουνοι δυο μαύρες Συμπληγάδες…”Η αναφορά στον μύθο δίνει μια νέα διάσταση στο ποίημα.Σπασμένα ξύλα από ταξίδια που δεν τέλειωσανΣώματα που δεν ξέρουν πια πώς ν’ αγαπήσουν.Το σύμβολο των Συμπληγάδων γενικεύεται και γίνεται μια υπαρξιακή κατάσταση εξάντλησης ενός ολόκληρου πολιτισμού.Κάτι που το άρχισε ο Καβάφης με πολύ διαφορετική τεχνοτροπία, το συνεχίζει ο Σεφέρης κρυπτικά, για το ημιτελές όλων των προσπαθειών μας να βγούμε απ’ την αρχαία δόξα και κατάρα…Είναι φανερό ότι αυτοί που θεωρούν τον εαυτό τους κληρονόμους του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού αποκλειστικά, Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί, Ολλανδοί, ολόκληρη η Δύση, δεν μπορούν να καταλάβουν τα υπαρξιακά σύμβολα που μας ταλαιπωρούν τόσο βαθειά και μας πληγώνουν, ενώ σήμερα ξέσπασε μια άνευ προηγουμένου λαϊκότροπη κατακραυγή εναντίον μας, γεμάτη μνησικακία και στερεότυπα, που μοιάζουν με τον αντισημιτισμό. Όμως ένας λαός που βγάζει δυο τέτοιους ποιητές, και δεν είναι οι μόνοι, δεν είναι ευκαταφρόνητος. Συνιστώ γι’ αυτό τα δύο βιβλία της Sophie Basch, Le voyage imaginaire en Grece και το Le mirage grec, Hatier Kaufmann, που έπρεπε από καιρό να είχαν μεταφραστεί ελληνικά, για το πώς μας είδαν οι Γάλλοι αντιφατικά, από τον 19ο αιώνα ώς σήμερα, ώστε να βελτιωθεί η αυτογνωσία μας. Καμιά δουλειά δεν γίνεται σωστά σ’ αυτόν τον τόπο, για να προωθηθεί μια αναγκαία αυτοσυνείδηση. Ο Σεφέρης, ο Καβάφης, δυο ποιητές που την χάραξαν, τους βλέπουν οι νέοι Έλληνες κριτικοί με άδεια μάτια στερημένα από βολβούς. Η ρητορεία του πρώτου τραβάει αναγνώστες, η αντιρητορεία του δεύτερου τους απωθεί. Πότε θα μάθουμε να διαβάζουμε σωστά;
YiorgosΣελήνη – Εκάτη – Άρτεμις…από την Ελένη Σεμερτζίδου
Σκούπισε τα μάτια της επιμελώς και κοίταξε το ρολόι της. Άλλα πέντε λεπτά και άρχιζε το μάθημά της. Σήμερα θα τους μιλούσε για το τρίπτυχο “Σελήνη – Εκάτη – Άρτεμις”. Και για τον Ενδυμίωνα; … Τι να τους έλεγε, στ’ αλήθεια, για τον Ενδυμίωνα;
Τι μπορεί να πει κανείς για κάτι που “ευρίσκεται εντός μας”; Σίγουρα, θα τους έλεγε ότι η θεά Σελήνη, η οποία θεωρείται συγγενής προς την Αρτέμιδα, συνδέεται και με την θεά Εκάτη που, επίσης, συγγενεύει προς την Αρτέμιδα. Αυτό. Και μετά;
Αν την ρωτούσαν για τον έρωτα της Σελήνης με τον Ενδυμίωνα; Τι θα τους απαντούσε; Ότι, επειδή ήταν πολύ νέος και όμορφος, τον ερωτεύθηκε; Ότι, επιθυμώντας να τον κρατήσει παντοτινά στη ζωή της, του χάρισε τον αιώνιο ύπνο, που όμως δεν είναι θάνατος;
απόσπασμα από το βιβλίο
70 σελίδες
ΔΥΟ ΑΚΟΜΗ ΔΩΡΕΑΝ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΟΥ
“Στην αγορά των αστεριών” (Ποιητική Συλλογή) http://www.ebooks4greeks.gr/forum/viewtopic.php?p=319#p319
“Αναζητώντας την ελεύθερη αναζήτηση” (Μυθιστόρημα) http://www.ebooks4greeks.gr/forum/viewtopic.php?p=320#p320
