ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΟΡΟΥΜ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ
Θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος προς συζήτηση
-
Archive of "ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ" Category
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ (5)
Με αφορμή μια συζήτηση περί των σχέσεων των ανθρώπων, η μνήμη μου γύρισε στην παιδική μου ηλικία, όταν τότε είχα δει σε μια ταινία, τον πρωταγωνιστή να ασπάζεται αγνότατα την πρωταγωνίστρια. Αυτή η σκηνή μου έμεινε γιατί επιβεβαίωνε την ανατροφή μου.
Η συζήτηση προχώρησε και εξήγησα στους συνομιλητές μου πως από μικρό παιδί, δεν με συγκινούσαν οι ενστικτώδεις ορμές. Μόνον ο συναισθηματικός κόσμος ήταν αυτός που οδηγούσε τις σκέψεις μου.
Ο έρωτας από τα μάτια πιάνεται λέει ο κόσμος, αλλά δεν διευκρινίζει την διαφορά που υπάρχει μεταξύ των αντιλήψεων. Τι βλέπει ο καθένας μας και τι η κάθε μία;
Εγώ πάντα εστίαζα την προσοχή μου στο πως αντιλαμβάνεται κάποιος την ζωή του. Πως λειτουργεί όταν οι συναναστροφές του και οι ηθικοί του κανόνες, τον οδηγούν σε κάποια σχέση.
Πάντοτε σχέση για μένα, ήταν η αδιατάραχτη συναναστροφή και η καθαγιασμένη έλξη. Και αυτό γιατί μόνον ο συναισθηματικός κόσμος μπορεί να εξασφαλίσει διάρκεια σε ένα δεσμό.
Οι ορέξεις και τα μεράκια, μπορούν να αποτελέσουν μια έναρξη, αλλά κάθε πισωγύρισμα θα είναι εμπόδιο για το μέλλον. Όχι ότι δεν μπορεί να ξεπεραστεί αλλά όταν γίνουν πολλά αποτελούν μια σοβαρή ενόχληση.
Το να αναπολεί κανείς με θαυμασμό το παρελθόν του, τότε είναι βέβαιο πως δεν τον καλύπτει το παρόν και το μέλλον της σχέσης αβέβαιο.
Έτσι λοιπόν έχω να πω, ότι πιο πολύ πιστεύω στην συναισθηματική σύνδεση των ανθρώπων, παρά στην σχέση που προέκυψε από έναν ενθουσιασμό και που το μέλλον της αφήνεται ολοκληρωτικά στην τύχη.
Βλέπουμε σήμερα τα διαζύγια να αποτελούν μια έντονη πραγματικότητα. Μάλιστα όταν αυτά είναι «πολιτισμένα», τότε οι περισσότεροι συμφωνούμε. Θα ήταν, όμως, έτσι τα πράγματα, αν η αφετηρία των σχέσεων ξεκινούσε από τον συναισθηματικό κόσμο; Εγώ πιστεύω πως όχι.
Θα ήταν πολύ λιγότερα και η κοινωνία μας πιο ευχάριστη.
Συνεχίζεται…
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ (4)
Λίγες μέρες πριν είχα μια συζήτηση με μια φίλη μου, που όλο διάλεγε τραγούδια του απελπισμένου έρωτα. Όταν την ρώτησα γιατί έτσι; Εκείνη μου είπε ότι πονάει πολύ από αγάπη.
Με βασάνισε η σκέψη μου για να δώσω κάποια εξήγηση στο συμβάν. Σκέφτηκα αρκετά και κατέληξα στο ότι πάλι ο εγωισμός πήρε το πάνω χέρι.
Σκέφτηκα ότι δεν είναι δυνατόν η αγάπη να φέρνει αφόρητο πόνο από μόνη της.
Κάτι άλλο υπάρχει. Κάτι που κάνει τον άνθρωπο να μην λογαριάζει, ή ακόμα να μην διακρίνει τα συναισθήματα του άλλου.
Ίσως θα μπορούσε να αποδοθεί σε χαμηλό βαθμό διανόησης, μα το πιθανότερο είναι οι εσωτερικές αναστολές που διακατέχουν τους περισσότερους.
Αναστολές που εκφράζονται με τον εγωισμό, ή σαν εγωισμός.
Εδώ πρέπει να σταθούμε λιγάκι.
Αν αυτές προέρχονται από τον εγωισμό, τότε έχουμε να κάνουμε με έναν δύσκολο έως ψυχικά διεστραμμένο άτομο. Αν προέρχονται από προγενέστερες αιτιάσεις ( οικογενειακά αδιέξοδα, βαριά πλήγματα, διαχρονικές καταστάσεις) και εκφράζονται σαν εγωισμός, τότε έχουμε να κάνουμε με καταστάσεις που χρήζουν υπομονής και αυταπάρνησης μέχρι να ξεπεραστεί το πρόβλημα.
Στην πρώτη περίπτωση δεν υπάρχει πεδίο συνεννόησης και οδηγούμαστε σε αδιέξοδα με τραγικά αποτελέσματα. Στην δεύτερη περίπτωση, τα πράγματα δεν είναι αδιέξοδα. Η συναναστροφή είναι αυτή που μπορεί να λειάνει την σχέση και ο χρόνος πανδαμάτωρ, με την προϋπόθεση ότι τα πράγματα δεν αποτελούν βόλεμα για κανένα.
Αναφέρομαι παραπάνω, όταν ο ένας από τους δύο αποκλίνει. Όταν όμως και οι δύο διακατέχονται από εγωισμό, τότε βλέπουμε ένα εκρηκτικό μείγμα, που σηκώνουμε τα χέρια ψηλά.
Αυτές οι καταστάσεις αφορούν τον συναισθηματικό κόσμο.
¨Δεν συμπεθεριάζουνε άμα δεν ταιριάζουνε¨ λέει ο κόσμος και αυτό είναι αλήθεια όταν τα πράγματα περιστρέφονται γύρω από αστικές αντιλήψεις.
Η ζωή έχει κανόνες που κατά βάση υπερβαίνουν τον συναισθηματικό μας κόσμο. Δεσμοί γίνονται πολλές φορές για να αποφευχθεί η δυστυχία ή για την υπέρβαση κάποιου αδιέξοδου και πάντα γύρω από τα αυτά που θίγουν τις κρατούσες αντιλήψεις. Αυτό είναι ένα σοβαρό κεφάλαιο για τις σχέσεις των ανθρώπων.
Θα μας δοθεί αργότερα η ευκαιρία να μιλήσουμε και για αυτά.
Συνεχίζεται…
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ (3)
Επίσης είχα γράψει για το μεγάλο θέμα της αγάπης και της ελευθερίας.
Περίτρανα έχω να πω για άλλη μια φορά, ότι… Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Είναι πρωτίστως η ελευθερία του πνεύματος και δευτερευόντως και ισάξιο, η ελευθερία της ζωής. Κάποιοι νόες παρερμηνεύουν αυτό το απόφθεγμα και προσπαθούν, τάχα με μεγαλοψυχία, να το εξισώσουν με χατίρια. Όχι! Η ελευθερία είναι μία και μοναδική και δεν εξισώνεται με τίποτα. Και όταν διακρίνουμε την ανάγκη της, τότε οφείλουμε να επιδείξουμε την πραγματική μεγαλοψυχία και να την προσφέρουμε.
Εδώ έχω να πω για το μεγάλο θέμα της δέσμευσης δύο ανθρώπων. Αυτοί δεσμεύονται με όρκους πίστης και αφοσίωσης για την μετέπειτα ζωή τους. Τίποτα όμως δεν είναι ισχυρό, αν δεν ταυτίζεται με την ελευθερία της επιλογής. Ένας όρκος πίστης, αν δεν προέρχεται από μια βαθιά αγάπη, τότε είναι ανίσχυρος και έρμαιο των καταστάσεων που πρόκειται να δημηουργηθούν.
Πολλές φορές, όταν τα πράγματα φθάσουν στο απροχώρητο, κάποιοι οχυρώνονται πίσω από την προγενέστερη αποδοχή και θεωρούν ότι η δέσμευση είναι παντοτινή. Καμία όμως δέσμευση δεν μπορεί να είναι παντοτινή. Αυτή έχει διάρκεια όταν κάθε μέρα, κάθε στιγμή, επιβεβαιώνεται από την ελεύθερη βούληση και βέβαια από την αγάπη. Μα και εκεί ακόμα υπάρχουν στιγμές που ο κάθε άνθρωπος θέλει να ζήσει μόνος του και απόμακρα. Είναι ένα λεπτό σημείο, που η σχέση μας κινδυνεύει ακόμα και από το ενδιαφέρον του άλλου. Αν μας διακατέχει η ελευθερία, τότε περνάει απαρατήρητο χωρίς να εκληφθεί ως αδιαφορία. Γιατί ως αδιαφορία, μπορεί να εκληφθεί μόνον όταν το συναίσθημα της ελευθερίας είναι ανύπαρκτο, συναίσθημα που οφείλει να διακατέχει αμφότερους.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που κάποιος ασφυκτιά κάτω από μια σχέση αγάπης. Οι αιτίες μπορεί να προέρχονται από κάποιο αδιέξοδο, ή από κάποια αντινομία της επιλογής. Τότε ακριβώς είναι η ώρα της μεγάλης αγάπης. Είναι η ώρα που δικαιώνεται ως ελευθερία. Ο άλλος οφείλει να την προσφέρει, επιβεβαιώνοντας έτσι την πραγματική του αγάπη.
Συνεχίζεται…
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ (2)
Παλαιότερα, στο δεύτερο βιβλίο μου, έγραφα:
Όμως, ποιος νους μπορεί να είναι συνεπής με την αγάπη; Ποιος νους μπορεί να ξεχωρίσει έναν ενθουσιασμό από μια βαθιά αγάπη; Εγώ ποτέ δεν ήμουν σίγουρος για το θυμικό μου.
Πολλές φορές, σαν μου δινόταν η ευκαιρία, στηλίτευα την λέξη «σχέση» όταν με ευκολία κάποιος την πρόφερε. Η λέξη αυτή έχει ένα απόλυτο βάρος και σχέση υπάρχει όταν δυο άνθρωποι, συγκινούνται με την αφοσίωση αλλήλων. Δεν είναι σχέση όταν ο ένας κατακτήσει τον άλλο και ο άλλος το εκτιμάει σαν μεγαλείο του εαυτού του. Μίλησα πολλές φορές για την αγάπη που υπερβαίνει τον έρωτα. Θέλω να εξηγήσω, ότι εγωισμός και αυταρέσκεια είναι στην πλειονότητα τα εναύσματα μιας έλξης. Μετά από χρόνια έλξεων που φάνταζαν σαν έρωτες, κατέληξα πως η βαθιά αγάπη είναι αυτή που στρώνει το έδαφος για έναν πραγματικό έρωτα. Ότι άλλο, είναι αδύναμο μπροστά στο χρόνο. Και πρέπει να επισημάνω ότι η ζωή είναι χρόνος.
Πριν από κανα δυό-τρεις μέρες, προβλήθηκε στην τηλεόραση ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για την ζωή και το έργο της σπουδαίας Ελληνίδας, Μαρίας Κάλας. Σ’ αυτό περιγράφεται με πιστότητα, όλη της η ζωή και το έργο της και χωρίς ωραιοποιήσεις, όλο το συναισθηματικό της κενό. Βλέποντάς το επιβεβαιώθηκα για τις διαπιστώσεις και τα πιστεύω μου.
Η Μαρία Κάλας, βαθιά αφοσιωμένη στο έργο της, παρέβλεψε όλες τις αγκυλώσεις της εποχής και με μόνον την πίστη στο ταλέντο της, βρέθηκε κυνηγημένη από την Ελλάδα στο Μιλάνο. Εκεί συναντήθηκε με τον ικανό μάνατζερ Μενεγγίνι, που παρά την σχετική εγκατάλειψη του εαυτού της, αυτός διείδε το ταλέντο της, την πίστεψε, ως που την παντρεύτηκε και λειτούργησε ως μέντοράς της. Τα χρόνια που ακολούθησαν, ήταν χρόνια μιας διαρκούς ανοδικής πορείας τις Μαρίας με χωρίς όρια αναγνώρισης.
Όμως αυτή η έλξη που αισθανότανε, δεν ήταν καθώς φαίνεται βαθιά αγάπη. Δεν ήταν έρωτας. Δεν ήταν σχέση, παρα μόνο μια αγκύλωση κάτω από την αναγκαιότητα που επέβαλαν τα πράγματα. Ήταν μια αποδεχτή «φυλακή» για την Μαρία, που όταν ήλθε η ώρα «απέδρασε». Τότε η κοινή γνώμη έδειξε ότι δυσαρεστήθηκε από τα γεγονότα και αυτό γιατί οι αγκυλώσεις της εποχής δέχονταν ότι ο Μενεγγίνι απατήθηκε. Ήταν όμως έτσι; Για να υπάρχει απάτη, πρέπει να υπάρχει συναισθηματική σχέση που αυτή δεν υπήρχε. Μπορώ να πω με βεβαιότητα πως η Μαρία βρέθηκε στην συναισθηματική της αφύπνιση. Φτάνοντας στην κορυφή του ταλέντου της και ξεπερνώντας όλες τις αγκυλώσεις, τότε είδε με καθαρότητα πως της λείπει ο έρωτας. Αυτή η στιγμή της ζωής της, είναι μια στιγμή που οι περισσότεροι περνούμε. Άλλοι την παραβλέπουνε και άλλοι την δέχονται ως την πραγματικότητα.
Στην συνέχεια αφοσιώθηκε στον Αριστοτέλη Ωνάση. Αυτή ερωτεύθηκε παράφορα. Ο Ωνάσης όμως, αυτός που με το επιχειρηματικό του δαιμόνιο είχε κατακτήσει όλες τις βαθμίδες κοινωνικής ανέλιξης, ζητούσε ως σύντροφο την διασημότερη γυναίκα. Στόχευσε στην Μαρία και αυτή γοητευμένη από την προσωπικότητα και ασφαλώς τον πλούτο του, δέχθηκε αυτήν την έλξη σαν μια σχέση ζωής. Δεν ήταν όμως σχέση. Αν και η Μαρία επεδίωκε και πίστευε σε αυτόν τον δεσμό, ο Ωνάσης το έβλεπε σαν ένα ακόμη μεγαλείο του εαυτού του.
Πήρα σαν παράδειγμα αυτή την πραγματική ιστορία, για να πω και να επισημάνω την σύγχυση. Να τονίσω πως ο Έρωτας είναι πάρα πολύ μεγάλο συναίσθημα και πως μόνο όταν είναι η συνέχεια της βαθιάς αγάπης αποθεώνει τον άνθρωπο. Μόνον όταν είναι αμφίδρομος φτάνει στην κορύφωσή του και φαίνεται με την συγκίνηση που κατακλύζει αλλήλους, όταν ό ένας σκέφτεται τον άλλο.
Συνεχίζεται…
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Το δεύτερο βιβλίο μου, έπεσε στο κενό. Δεν το ενέκρινε η λογοκρισία. Όχι αυτή που φαντάζεστε, αλλά η πραγματική λογοκρισία, αυτή που πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας, όταν ενοχλούνται πρόσωπα. Έστειλα ένα γράμμα που έγραφα «γενηθήτω το θέλημά σου» και έπειτα το βιβλίο το απόσυρα. Τώρα όσα λέω στο δεύτερο, θα επιχειρήσω να σας τα πω χωρίς να θίγονται συγκεκριμένοι άνθρωποι. Ελπίζω ότι θα τα καταφέρω. Καλή ανάγνωση.
Ξύπνησα χωρίς την ένταση της προηγούμενης νύχτας. Είμαι ευδιάθετος αλλά άδειος από συναισθήματα. Ξεκάθαρος μπορώ να πω. Η φόρτιση όλων των προηγούμενων ημερών, είχε σαν αποτέλεσμα, να μην μπορώ να σκεφτώ δημιουργικά για τις επόμενες. Έφυγε η φόρτιση και άνοιξε νέος ορίζοντας. Έτσι βλέπετε ότι είναι οι άνθρωποι. Το «κόλλημα» σε καταστάσεις που δεν είναι αποδεκτές, είναι σαν μια φυλακή του μυαλού. Εγώ το ξεπέρασα και τώρα γράφω. Δεν μείνανε εικόνες ούτε καν σκιές από το πρόσφατο παρελθόν μου. Το μόνο που έμεινε και αυτό σαν γλυκιά ανάμνηση, ήταν τα λόγια μιας θυμόσοφης φίλης μου, που αναρωτήθηκε «μα γιατί;». Οφείλω λοιπόν να δώσω την εξήγηση και να της πω «γιατί υπάρχουν πάντα τα καλύτερα».
Έτσι λοιπόν, με αυτά τα δεδομένα ξεκινάω το τρίτο βιβλίο μου. Ζω με την ελπίδα πάντα, ότι προσφέρω τις σκέψεις μου στους αναγνώστες που τις χρειάζονται. Στους άλλους, έναν προβληματισμό ως μια διελκυστίνδα ανέλιξης.
Ειπώθηκε ευρέως κατά το παρελθόν, ότι είμαι ένας ποιητής του έρωτα και της αγάπης. Ότι είμαι ένας δημιουργός τολμημάτων και ότι οι αναγνώστες μου αισθάνονται, θέλοντας και μη, πως βάζουν το χέρι τους «επί τον τύπον των ήλων». Αυτό είναι μεγάλη ευχαρίστηση για μένα, γιατί πραγματικά επιχειρώ να ξεσηκώσω μια πνευματική επανάσταση, προκειμένου ο κόσμος να απαλλαχτεί από τα «κατά συνθήκη ψεύδη». Από αυτή την κοινωνική ομερτά, που είναι κατά βάση πνευματική.
Θα μου πείτε πως όλα πρέπει να γίνονται φανερά; Η απάντηση είναι δύσκολη. Αλλά θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι όλοι μας ζούμε στο φως. Το σκοτάδι είναι αυτό που μπερδεύει τους ανθρώπους. Είδαμε το φως το αληθινό λέει το κήρυγμα της εκκλησίας μας. Αυτό το φως που διαλύει το σκοτάδι. Η απάντησή μου λοιπόν είναι, πως οφείλουμε να φανερώνουμε όσα περισσότερα μπορούμε και να προσπαθούμε διαρκώς να μπορούμε περισσότερα. Στις συνδιαλλαγές που κάνουμε, να ξέρουμε και εμείς τι έχουμε, αλλά και ο άλλος να ξέρει ποιόν έχει μπροστά του. Να υπάρχει μία καθαρότητα για να μπορούμε να βλέπουμε. Εδώ έχω να πω, από την πείρα της ίδιας της ζωής μου, ότι ενώ έδειχνα την ειλικρίνεια, σκόνταφτα πάντα στον κρυμμένο εαυτό του συνομιλητή μου. Ενώ δεν έκρυβα, και ούτε ποτέ πρόκειται να κρύψω τα συναισθήματά μου, οι συνομιλητές μου το εκλάμβαναν σαν τέχνασμα επικοινωνίας. Και τίθεται το ερώτημα: Ποιανού είναι το λάθος;
Βλέπετε πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα;
Δεν θέλω όμως να σταθούμε εδώ. Θέλω να πούμε για όσο περισσότερα πράγματα γίνεται, ώστε να κατανοήσουμε ποιοι είμαστε στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Βέβαια, χωρίς το συναισθηματικό υπόβαθρο, το έργο που επιχειρώ καθίσταται γιγάντιο. Είναι μια δοκιμασία που, αν καταφέρω να την ξεπεράσω, θα μείνει ως έργο ζωής.
Ας πιάσουμε λοιπόν, ένα-ένα τα θέματα που καίνε.
Πρώτο θεωρώ, την έλξη που αισθάνονται οι άνθρωποι και που οδηγεί στην σύναψη των σχέσεων μεταξύ τους. Για κάποιους τα γεγονότα φωνάζουν. Λένε ότι προδιαγράφουν τις επόμενες καταστάσεις. Πιστεύω ότι στην πλειονότητα έτσι συμβαίνει. Δεν μπορούμε όμως να μην λάβουμε υπ’ όψιν μας, ένα περίεργο σθένος που διακατέχει κάποιους. Ο συσχετισμός τους με άλλον άνθρωπο, δείχνει να είναι κάτι πρωτόγνωρο. Και είναι λογικό μπροστά στο άγνωστο να εγείρεται και ο φόβος. Φόβος που μπορεί να έχει τις ρίζες του, στον τρόπο σκέψης. Όχι στις ίδιες τις σκέψεις αλλά στον τρόπο που τις συλλαμβάνουμε. Π.χ. όταν η επικοινωνία είναι ελλιπής, ή όταν το πρότυπο δεν προσομοιάζει με το ιδανικό. Όταν ακόμη θα πρέπει να αλλάξουμε τα όνειρά μας. Όλα αυτά μπορεί να μπερδέψουν τον άνθρωπο και να τον οδηγήσουν στην απόρριψη.
Εγώ προσωπικά, βίωσα μια περίεργη απόρριψη. Ενώ ήμουνα αποδεκτός καθ’ όλα, όταν φθάσαμε στον Ρουβίκωνα και έπρεπε να γίνει το πέρασμά του, επικράτησε η άρνηση. Ίσως να ήταν απαραίτητη η υπέρβαση της σκέψης, γιατί από την μια η ηλικία από την άλλη η κοινωνική μου κατάσταση, δεν ενέπνεε όσο έπρεπε. Η πνευματική μου συμπεριφορά, φάνηκε λίγη μπροστά στον ανήφορο της ζωής. Προτίμησε να υπάρχω στη ζωή της, ως ένας νους που σκέφτεται και ανοίγει τους δρόμους. Πόσο όμως αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει; Πόσο βάθος μπορεί να έχει; Ο νους μου είναι δύσκολο να απαντήσει σ’ αυτά τα ερωτήματα. Ίσως να πρέπει να ερωτηθεί η ίδια. Και επειδή κάθε απόρριψη συνοδεύεται με την απομάκρυνση των ανθρώπων, εγώ εκπλήσσομαι που ζητάει να συνεχίσει η σχέση μας, όπως ήταν και πριν. Περίεργα πράγματα.
Κανείς δεν πρόκειται να σε κατηγορήσει για κάτι που δεν έκανες.
Ακούμε πολλές φορές, κάποιους να γίνονται μάντεις κακών. Στην πλειονότητά τους επαληθεύονται και μερικοί κομπάζουν για το πνεύμα τους. Αλλά τα απραγματοποίητα είναι πολλαπλάσια όσων πραγματοποιούνται. Η ικανοποίηση για αυτά που λέμε, είναι πραγματική μόνο όταν προβλέπουμε την δημιουργία. Εκεί είναι το δύσκολο και αυτό είναι το δημιουργικό. Το άλλο μόνον σαν ανεύθυνη πρόβλεψη μπορεί να εκληφθεί.
Στέκομαι στο ότι μου είπε ότι δεν ανέχεται να την πνίγουν οι σχέσεις. Αυτό είναι απόλυτα σωστό, μα εγώ δεν θεωρώ σχέση το πνίξιμο κανενός. Πολλές φορές έχω πει πως «η αγάπη είναι ελευθερία» και πως κάθε παρέκκλιση από αυτή τη ρήση, είναι ένα μεγάλο λάθος. Αν κάποιος νομίζει ότι είναι αλυσοδεμένος, ιερή υποχρέωση έχουμε να δείξουμε την πρέπουσα ευαισθησία και να απομακρυνθούμε.
Οι άνθρωποι δεν είναι λάφυρα και οι ψυχές τους δεν είναι σκλάβοι. Στοιχειωδώς πρέπει αυτό να το καταλάβουμε όλοι. Και η ελευθερία δεν προσμετρείται με χατίρια ή άλλες «μεγαθυμίες». Προσμετρείται από μια στάση ζωής που έχουμε επιλέξει και που φαντάζει σαν μέγιστη ηθική αξία.
Μου είπε επίσης, ότι θα αναγκαστεί να με προσπεράσει, έννοια που εγώ της δίδαξα. Δεν ξέρω τι θα την αναγκάσει για κάτι τέτοιο. Πάντως αν κρίνεται απαραίτητο, μέσα στη λύπη μου, μία χαρά θα κυριαρχήσει. Και αυτό γιατί τα λόγια μου δεν πήγανε χαμένα.
Και όσο προχωρώ ψηλαφίζοντας τα πράγματα, μια ρήση, ένας στίχος του Κων/νου Καβάφη έρχεται στο νου μου: «Μα για Λακαιδεμονίους να μιλούμε τώρα;»
Αυτά σαν απάντηση, πρώτα στον εαυτό μου.
Συνεχίζεται…
ΑΠ Ε Λ Π Ι Σ Ι Α
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΔΥΣΑΡΜΟΝΙΑ ή ΄΄ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΠΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟ΄΄
«Θεωρώ πιο γενναίο εκείνον που κυριαρχεί στα πάθη του από εκείνον που κυριαρχεί στους εχθρούς του. Η δυσκολότερη νίκη είναι εκείνη ενάντια στον ίδιο σου τον εαυτό», θα πει ο Αριστοτέλης, απευθυνόμενος σε εκείνους που ενώ εκφράζονται ελεύθερα, είναι δούλοι στη σκέψη. Ο σημαντικότερος για πολλούς εκπρόσωπος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Αδαμάντιος Κοραής, κατανοώντας βαθύτατα πως η έννοια της ελευθερίας από μόνη της δεν σημαίνει και πολλά πράγματα, θα ομολογήσει: «Λατρεύω την ελευθερία, αλλά θα ήθελα να τη βρίσκω πάντοτε θρονιασμένη ανάμεσα στη δικαιοσύνη και τον ανθρωπισμό». Ο Βολταίρος, δίνοντας τη δική του άποψη περί ελευθερίας, διατείνεται πως ενώ από τη μια μεριά το «πράττειν» κατά βούληση σημαίνει ελευθερία, από την άλλη, η βούληση πηγάζει από κάποια αναγκαιότητα, καθιστώντας έτσι τη βούληση παράγοντα μιας προκαθορισμένης, εικονικής δηλαδή ελευθερίας. Εδώ εισέρχεται ο παράγοντας της μοίρας και κανείς δε δύναται να διαφύγει από αυτή, αφού οι προκαθορισμένες ανάγκες κατευθύνουν υποχρεωτικά τη βούλησή του. «Ducunt, volentem fata, nolentem trahunt» (Η μοίρα οδηγεί όποιον εκούσια την ακολουθεί, σέρνει όποιον αντιστέκεται), θα συμφωνήσει, ως ένα βαθμό, με τον Βολταίρο και ο Σενέκας, ενώ στον αντίποδα θα κινηθεί ο Πλάτωνας, ορίζοντας την ελευθερία ως: «ΑΦΕΙΔΙΑ ΕΝ ΧΡΗΣΕΙ ΚΑΙ ΕΝ ΚΤΗΣΕΙ ΟΥΣΙΑΣ», δηλαδή ως απεριόριστη χρήση και απόκτηση ουσίας, πραγμάτων που συνιστούν πρόοδο και εξέλιξη του ανθρωπίνου είδους.
Η διαρκής προσπάθεια που φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με το ΄΄Όλο΄΄, η αέναη αναζήτηση της ΄΄ουσίας΄΄ των πραγμάτων, αποτελούν θεμέλια του «φιλοσοφείν». Πρώτος ο Νίτσε, υπογράφοντας λίγο πριν πεθάνει ως ΄΄εσταυρωμένος΄΄, κατέδειξε μέσα σε μια βαθύτατη οδύνη την υφή της σταύρωσης του σύγχρονου κόσμου. Δεύτερος ο Κίρκεγκωρ, περιέγραψε με τρομακτική οξυδέρκεια τα φαινόμενα της αγωνίας και της απελπισίας, όταν απολεστεί η ΄΄δυνατότητα του παραδόξου της υπέρβασης΄΄, και τρίτος ο Ντοστογιέφσκι, κατόρθωσε, υψώνοντας τον εαυτό του πάνω από το στάδιο του «ηρωικού» μηδενισμού, ο οποίος στιγμάτισε ολόκληρη τη Δυτική Μεταφυσική, να καταδείξει πάνω σε βασανισμένες υποστάσεις τον ορθόδοξο Θεό, ως αναπαράσταση της ενσάρκωσης της αγάπης. Κανείς, πραγματικά, δεν ανέλυσε το φαινόμενο της απελπισίας στον άνθρωπο (σε συνδυασμό με το φαινόμενο της αγωνίας) τόσο βαθιά στο πλαίσιο του Υπαρξισμού όπως ο Κίρκεγκωρ, και κανείς δεν απέδωσε σ’ αυτό την εξαιρετικά αβυθομέτρητη διάσταση του χάους της ψυχής στην κατάπτωση και στην λύτρωσή της όπως ο Ντοστογιέφσκι. Ο Κίρκεγκωρ στην περίφημη δημοσιευμένη το 1849 εργασία του με το ψευδώνυμο Anticlimakus, θα επιχειρήσει να καταδείξει την απελπισία ως ΄΄αντεστραμμένη μορφή της πληρότητας΄΄: «Το να απελπίζεται κανείς σημαίνει να χάνει το Αιώνιο … […] … Η απελπισία του Σατανικού είναι η πιο δυναμοποιημένη απελπισία, γιατί ο Διάβολος είναι καθαρό πνεύμα, και γι’ αυτό απόλυτη συνείδηση και απόλυτη διαφάνεια στη φανέρωσή του». Για τον Κίρκεγκωρ, ποτέ ο άνθρωπος δεν θα έλεγε μέσα στην εξαθλίωση, στην δυστυχία, στην απέραντη θλίψη ή στην αρνητική περιχαράκωση μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες την φράση: «αυτό είναι χειρότερο απ’ τον θάνατο», αν μεγαλύτερο απ’ τον ίδιο τον θάνατο καθαυτό, δεν ήταν ο ΄΄θάνατος της ψυχής΄΄ μέσα στην μη-ολοκλήρωση της ταυτότητας της ύπαρξης με το Υπερβατικό.
Ποιά είναι, όμως, η ολοκλήρωση της ταυτότητας της ύπαρξης με το Υπερβατικό, κατά τον Κίρκεγκωρ; «Το ότι ένα σπουργίτι μπορεί να ζήσει είναι κατανοητό. Το ίδιο, ωστόσο, δεν γνωρίζει τίποτα γύρω απ’ αυτό το θέμα, ότι αυτό είναι εδώ μπροστά στον Θεό. Αλλά (για τον άνθρωπο) η πίστη είναι το να ξέρει ότι μόνο μπροστά στον Θεό είναι εδώ, και ταυτόχρονα την ίδια στιγμή να μην τρελαίνεται ή να καταλήγει στο μηδέν». Και κάπου αλλού θα πεί: «Όποιος έγινε φανταστικός και απάνθρωπος εξαιτίας της κακής και μεγάλης εξέλιξης του συναισθήματος, της περισπούδαστης γνώσης του και της βούλησής του, μπορεί παρόλα αυτά να έχει την εξωτερική μορφή ανθρώπου .. να παντρευτεί, να αποκτήσει παιδιά, να απολαμβάνει τιμές και περιποιήσεις, αλλά όμως να στερείται, κάτω από μια βαθιά έννοια το εγώ του .. Γιατί στον κόσμο αυτό το εγώ είναι εκείνο για το οποίο ρωτάει κανείς λιγότερο .. αυτός είναι ο κίνδυνος .. Να χάσει κανείς το εγώ του, τόσο ήσυχα και ανεξιχνίαστα σαν να έχασε ένα τίποτε. Καμιά άλλη απώλεια δεν έρχεται με τόσο ήσυχο τρόπο. Κάθε άλλη απώλεια, ένα χέρι, ένα πόδι, 5 νομίσματα, μία σύζυγος, κλπ γίνεται έντονα αισθητή». Αν χαθεί η έννοια του πνευματικού εαυτού, ο μη-εαυτός δεν μπορεί να έχει καν την ΄΄θνητότητά του άρα και την ΄΄Αθανασία΄΄ του. Απελπισία, τότε, γίνεται η δυνατότητα ελευθερίας μέσα στην αναγκαιότητα, που φοβήθηκε, όμως, την ίδια τη δυνατότητά της να ελευθερωθεί. Πού οφείλεται, λοιπόν, αυτή η αδυναμία του ανθρώπου να πορευθεί προς τον δρόμο της ελευθερίας του; Σε μια εκπληκτική παράγραφο της ΄΄Ασθένειας προς θάνατο΄΄, ο Κίρκεγκωρ θα αναφέρει πως ο δαιμονικός άνθρωπος ζητάει στο έσχατο την διάσταση της θυσίας. Την στιγμή, όμως, που όλος ο ουρανός και ο Θεός θα του προσφερθούν σ’ αυτό, ο ίδιος δεν θέλει πια την προσφορά, αρνείται αυτή την λύτρωσή του. Ελευθερία, επομένως, σημαίνει θυσία; Στους ΄΄Αδελφούς Καραμαζώφ΄΄ του Ντοστογιέφσκι, ο παράξενος επισκέπτης «θανατώνει» την αμαρτία του την στιγμή που ανακαλύπτει τον εαυτό του. Παίρνοντας μέσα του τη θυσία, «θανατώνει τον θάνατο», και εφόσον η απελπισία είναι ΄΄Ασθένεια προς θάνατον΄΄, η θυσία είναι «θανάτωση του θανάτου», δηλαδή «θανάτωση της απελπισίας».
Το πάθος της θυσίας, όσο και αν μπορεί να μεταβληθεί σε καταστροφή, είναι πάντα η νίκη της άρνησης. Ο Κίρκεγκωρ το γνώριζε βαθιά αυτό και επαναλαμβάνοντας τον Hegel ο οποίος είχε πει ΄΄αυτός που χάνεται στο πάθος του χάνει λιγότερα απ’ αυτόν που χάνει το πάθος του΄΄, μιλάει και αυτός με τη σειρά του για την σχέση του πάθους με το παράδοξο. Η αγάπη είναι η λύτρωση της απελπισίας και η έκφραση του παραδόξου. Η απελπισία, στην βαθύτερη δυναμοποιημένη της έννοια, είναι το αντίθετο αυτής της αγάπης, γιατί μετατρέπει το παράδοξο του Χριστού (= να εμπεριέχει μέσα του τον θάνατο και ταυτόχρονα να νικάει τον θάνατο και να κυριαρχεί στο δαιμονικό) σε μια ανακάλυψη του διαβόλου. «Ο Θεός και ο Διάβολος πολεμούν και πεδίο της μάχης τους η καρδιά του ανθρώπου», θα πει ο Ντοστογιέφσκι, δια στόματος του ήρωά του, Ιβάν, στους ΄΄Αδελφούς Καραμαζώφ΄΄. Κάθε ψυχολογική δυσαρμονία αποτυπώνει στα έγκατα της ψυχής την γήινη διάσταση της αλλοτρίωσης της Υπερβατικής σχέσης στις μορφές του κόσμου, είναι ο ΄΄ξεπεσμός΄΄ της στον ανθρώπινο ψυχισμό, είναι η αλλοίωση της ελευθερίας στην ψυχοσύνθεση του εγώ, και τελικά η δοκιμασία της μεταφυσικής στην ατομική αυτοσυνείδηση του ανθρώπινου.
Ελένη Β. Σεμερτζίδου
Αρχειονόμος-Βιβλιοθηκονόμος
GABRIEL GARCIA MARQUEZ ‘’ 13 λόγοι να ζεις ‘’
1.Σε αγαπώ, όχι για αυτό που είσαι…αλλά για αυτό που είμαι εγώ, όταν είμαι κοντά σου.
2.Δεν αξίζει να κλαις για κανέναν. Όσοι αξίζουν τα δάκρυά σου, δεν θα σε κάνουν ποτέ να κλάψεις…
3. Επειδή πιστεύεις ότι κάποιος δεν σε αγαπάει όσο εσύ θα ήθελες…
δεν σημαίνει ότι δεν σε αγαπά με όλη την καρδιά του.
4.Αληθινός φίλος είναι αυτός που σου κρατάει το χέρι…και ταυτόχρονα αγγίζει την καρδιά σου.
5.Ο χειρότερος τρόπος να χάσεις κάποιον που αγαπάς…είναι να είσαι δίπλα του, αλλά αυτός να μην είναι εκεί.
6.Μην σταματάς ποτέ να χαμογελάς, ακόμη και αν είσαι δυστυχισμένος…κάποιος ίσως ερωτευθεί το χαμόγελό σου.
7.Μπορεί απλά να είσαι ένα άτομο σε όλο τον κόσμο…αλλά για κάποιο άτομο μπορεί να είσαι ο κόσμος όλος.
8.Μην ξοδεύεις το χρόνο σου για κάποιον, που δεν νοιάζεται να τον ξοδέψει μαζί σου.
9.Ίσως ο θεός, θέλει να γνωρίσεις πολλούς λάθος ανθρώπους, μέχρι να γνωρίσεις τον σωστό, έτσι όταν συμβεί αυτό θα είσαι πραγματικά ευγνώμων.
10.Μην κλάψεις γιατί ήρθε το τέλος σε μια σχέση…χαμογέλα για όλα αυτά που περάσατε μαζί.
11.Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα σε πληγώνουν, πρέπει να συνεχίζεις να έχεις εμπιστοσύνη…απλά, να είσαι πιο προσεκτικός.
12.Γίνε καλύτερος άνθρωπος μέρα τη μέρα…όταν γνωρίσεις αυτόν που ψάχνεις, θα είσαι σίγουρος ότι θα σε αγαπήσει για αυτό που είσαι.
13.Μην ανυπομονείς, τα καλύτερα έρχονται όταν δεν τα περιμένεις.
‘’ Όλα γίνονται για κάποιο λόγο ‘’
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
GABRIEL GARCIA MARQUEZ
Καλημέρα σας και καλή Κυριακή. << 13 λόγοι να ζεις >> του Μεγάλου στοχαστή μας. Αγαπητοί μου, όλες αυτές τις Κυριακές που βρισκόμουν κοντά σας μέσω του W.I.F.gr, προσπαθώντας να προσεγγίσω το θησαυρό του σπινθηροβόλου πνεύματός του και να εκτιμήσω την αξία των λόγων του, με γέμισαν με μια συνκρατημένη αισιοδοξία και με κάποιο ελπιδοφόρο φως. Όσο και αν σήμερα φαίνονται όλα θολά. Υπάρχει ακόμη ζωή μπροστά μας που χρειάζεται να βελτιώσουμε. Τα μηνύματα που μας κληροδοτεί, οι συμβουλές και οι φιλοσοφημένες τοποθετήσεις του πάνω σε όλα τα σοβαρά ανθρώπινα θέματα, αποτελούν μια μεγάλη παρακαταθήκη για το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας. <<Όλα γίνονται για κάποιο λόγο >> μας λέγει και ο μεγαλύτερος, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Σας ευχαριστώγια την Κυριακάτικη συντροφιά.
ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ή ΑΝΤΙΝΟΟΣ, επισκέπτης του wif.gr
GABRIEL CARCIA MARQUEZ 13ος Λόγος
Καλημέρα σας. Καλή Κυριακή, όπως μόνιμα σας εύχομαι. Σήμερα φτάνουμε στον 13ο λόγο του μεγάλου στοχαστή μας.
<< Μην ανυπομονείς, τα καλύτερα έρχονται όταν δεν τα περιμένεις. >>
Η ανυπομονησία είναι ένα δύσκολο αίσθημα αρκετά χαρακτηριστικό για τους ανθρώπους. Συνήθως λέμε. Αυτός είναι πολύ ανυπόμονος ή ανήσυχος. Φτάνουμε λοιπόν στην ανησυχία και στα προβλήματα που δημιουργεί. Άγχος, αϋπνία, κατάθλιψη, αβεβαιότητα κ.λ.π. Βέβαια η καθημερινότητά μας είναι κι αυτή υπεύθυνη για κάθε άσχημη κατάσταση που εμφανίζεται στην φυσιολογική εξέλιξη και θέση της ζωής μας. Σήμερα, κανείς δε μπορεί να μείνει ήσυχος ή αδιάφορος.
Χρειάζεται όμως ένα είδος προστασίας για όλα αυτά, που πρέπει να αναζητήσουμε μόνοι μας για να απαλλαγούμε από ένα μέρος αυτών των ειδικών προβλημάτων που ανακύπτουν από τη βιασύνη, την ανυπομονησία και το άγχος της σημερινής εποχής. Δυστυχώς τρέχουμε όλοι να προλάβουμε όλα τα πράγματα. Υποθέσεις, καταστάσεις, εξελίξεις, απαιτήσεις κοινωνικές και μη. Γινόμαστε ένα γρανάζι κάποιας αόρατης ( ή ορατής- αισθητής όμως ) μηχανής.
Έχω τη γνώμη ότι αν βάλουμε κάποια τάξη στις προτεραιότητές μας στο χρόνο και το χώρο που ζούμε, ίσως ανακουφιστούμε κάπως από το διαρκές κυνηγητό ενός μύθου που νομίζουμε ότι αν τον φτάσουμε, θα είμαστε ευτυχείς. Έως τότε όμως, θα γεννηθούν άλλοι μύθοι, όνειρα και προσδοκίες.- Ας ηρεμήσουμε λίγο και ας σκεφτούμε το κλείσιμο του 13ου λόγου του στοχαστή μας, που αναφέρει ότι τα καλύτερα έρχονται όταν δεν τα περιμένεις. Τότε θα έχουμε την έκπληξη, την απορία. Μα εγώ δεν το περίμενα να γίνει αυτό ποτέ και τόσο σύντομα. Ή αυτό το είχα αποκλίσει ότι θα γινόταν. Το θεωρούσα αδύνατο να πραγματοποιηθεί.- Δε λέω να είμαστε αδιάφοροι ή αρνητικοί στις απαιτήσεις της ζωής σήμερα. Χρειάζεται μέτρο και τρόπο για όλα.Το κάθε θέμα ή πρόβλημα που σκεπτόμαστε,το τοποθετούμε στη μνήμη ή στο υποσυνείδητο και το αφήνουμε εκει να υπάρχει στην αποθήκη των προσδοκιών μας. Κάποτε θα έρθει η σειρά του να γίνει. Τότε δε θα το περιμένουμε ότι έγινε. Υπομονή λοιπόν.- Εμείς δε θα χαθούμε ακόμη, υπομονή είπαμε.
ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ή ΑΝΤΙΝΟΟΣ, επισκέπτης του wif.gr
GABRIEL GARCIA MARQUEZ 12oς Λόγος
Καλημέρα. Καλή Κυριακή και ανάλαφρη. Είναι μια μέρα που μπορούμε να δούμε πιο άνετα τον εαυτό μας και να ασχοληθούμε κάπως ιδιαίτερα με το εσωτερικό του. Λέγει ο Μεγάλος στοχαστής μας.
<<Γίνε καλύτερος άνθρωπος μέρα τη μέρα…όταν γνωρίσεις αυτόν που ψάχνεις, θα είσαι σίγουρος ότι θα σε αγαπήσει για αυτό που είσαι.>>
Σήμερα λοιπόν που η Κυριακή μας ξεκουράζει λίγο από τον αχό της καθημερινότητας, ίσως βρούμε την ευκαιρία να δούμε κάπως πιο βαθιά το μέσα μας σαν άνθρωποι και να κάνουμε κάποιες διαπιστώσεις, ή προσπάθειες να καλυτερεύσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο μέσα στη δίνη των τελευταίων καταστάσεων που δημιουργούνται από μέρα σε μέρα σε όλα τα επίπεδα της ταραγμένης ζωής μας. Μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι μόνοι μας. Με τις δικές μας δυνάμεις και τη θέληση, αφού θα το αποφασίσουμε. Δεν είμαστε κακοί. Αλλά οι διαδοχικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε από το πρωί ως το βράδι, μας αναγκάζουν να παραβλέπουμε τον ίδιο τον εαυτό μας και να μας παρασύρουν στο φουσκωμένο ποτάμι του καθημερινού αγώνα ενάντια σε πολλά και δύσκολα εμπόδια που ορθώνονται μπροστά μας. Θα χρειαστούν οι άμυνές μας. Όσες διαθέτουμε για μια προσπάθεια, που στο κάτω κάτω θα κάνουμε για τον εαυτό μας, για την ποιότητα του εσωτερικού μας είναι. Στο πέρασμα του χρόνου, σίγουρα θα γνωρίσουμε κάποιον ή κάποια που θα αναγνωρίσει την προσπάθεια που κάνουμε για την καλυτέρευση του εσώτερου εαυτού μας και θα μας προσφέρει την αγάπη τη δική του ή τη δική της, συνδρομή στον ιδιαίτερο και ενδιαφέροντα αγώνα για το καλό, το ωραίο, το ανθρώπινο αίσθημα της καλοσύνης και συμπαράστασης. Ίσως σήμερα να έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη να βρούμε αυτόν ή αυτήν που θα μας αγαπήσουν για αυτό που είμαστε και που το κατορθώσαμε μέσα στις οδύνες και τις καθημερινές μάχες για να το πετύχουμε. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ, επισκέπτης του wif.gr
GABRIEL GARCIA MARQUEZ 11ος λόγος
Καλημέρα σας. Καλή Κυριακή αγαπητοί μου. Καθιερωμένη πλέον ευχή, αλλά καθόλου τυπική όταν δίνεται με την αλήθεια της καρδιάς. Σήμερα θα ασχοληθώ με τον 11ο λόγο του Μεγάλου στοχαστή μας.
<< Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα σε πληγώνουν, πρέπει να συνεχίζεις να έχεις εμπιστοσύνη… απλά, να είσαι πιο προσεκτικός.>>
Μάθαμε όλοι μας, ότι από πολύ παλιά ,υπήρχε πάντοτε ο κάποιος που θα μας πληγώνει με διάφορους τρόπους. Φθόνο, ζήλια απληστία, προδοσία, κακία, κλπ. Μόνο που σήμερα ο κάποιος έγινε κάποιοι. Πληθήνανε φίλοι μου. Φτάσαμε στο σημείο ενός άλλου ρητού. ‘’Ο θάνατός σου η ζωή μου,’’ ή για να επιπλεύσω πρέπει να κατακτήσω τους πάντες και τα πάντα αδιαφορώντας τι θα αφήσω πίσω μου για να φτάσω στις σημερινές ποικίλες απαιτήσεις της ζωής, τις οποίες θεωρώ τελείως απαραίτητες .
Μας πληγώνουν πολλοί και πολλά. Αλλά μας προτρέπει ο Μεγάλος MARQUEZ, να συνεχίζουμε με εμπιστοσύνη. Δε μας λέγει όμως σε ποιόν και σε τι. Σ’αυτούς που θα έπρεπε να έχουμε την προτρεπόμενη εμπιστοσύνη, έχουν γίνει ‘’είδος εν ανεπαρκεία.’’ Που θα τους βρούμε όταν πλέον ούτε στον αδελφό μας δε μπορούμε να εμπιστευθούμε; Δε γνωρίζουμε πλέον σε ποιόν να στηριχτούμε και να του δώσουμε την εμπιστοσύνη μας ή να του ανοίξουμε την καρδιά μας. Σιγά σιγά γίναμε καχύποπτοι και επιφυλακτικοί με τον καθένα που θα μας πλησιάσει για οτιδήποτε. Η έννοια της εμπιστοσύνης πια, έχει κλονιστεί στους ανθρώπους του σήμερα. Γιατί το όλο σήμερα παρουσιάζει ρωγμές και τριγμούς στα θεμέλιά του.
Στη συνέχεια ο στοχαστής μας λέγει. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Θα αντικαταστήσω τη λέξη πρέπει με τη λέξη χρειάζεται για να μην πω ότι είναι απαραίτητη πλέον η προσοχή μας σε ότι αφορά την εμπιστοσύνη προς οποιονδήποτε και για οτιδήποτε. – Δεν θέλω να απογοητεύσω κανένα. Αλλά πραγματικά εδώ που είμαστε, χρειάζεται περισσότερο προσοχή στις σχέσεις μας. Γιατί η εποχή μας έγινε δύσκολη ακόμη και με τον διπλανό μας γείτονα, για να μην πω και για τους εκτός των συνόρων γείτονές μας. Εδώ δε χρειάζονται ονόματα. Είναι γνωστά σε όλους επί γενεές γενεών. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ, επισκέπτης του wif.gr